Làm Thế Nào Mà Mark Zuckerberg Vẫn Nắm Tới Gần 26% Sở Hữu Facebook Sau Nhiều Vòng Gọi Vốn?

Định giá của Facebook nhảy những bước không tưởng trong những vòng gọi vốn đầu tiên, cho tới khi nó đạt khoảng $ 15 tỷ, đồng nghĩa với việc mỗi vòng gọi vốn Mark sẽ bị pha loãng ít hơn.

Tại thung lũng Silicon hồi ấy, mọi người đều cho rằng các nhà đầu tư đầu tiên bỏ tiền vào Facebook là những kẻ điên với mức định giá không tưởng. Bây giờ thì chúng ta đều biết ai là kẻ điên còn ai là người trí.

Tôi không biết con số chính xác, nhưng tôi tin rằng các vòng gọi vốn đầu tiên của Facebook được bán như sau:

04 tháng 9 năm 2004 – 10% được bán với giá $ 500K. (Định giá $ 5 trịu – Peter Thiel, Angels) – Doanh thu Facebook lúc đó là $2400.

Ngày 05 tháng 5 năm 2005 – 12,7% được bán với giá $ 12,7 trịu. (Định giá $ 100 trịu – Accel) – Doanh thu khoảng $ 6 trịu.

Ngày 06 tháng 4 năm 2006 – 5% được bán với giá $ 27,5 trịu. (Định giá $ 550 trịu – Greylock, Meritech, Founders Fund) – Doanh thu khoảng $ 52 trịu.

Ngày 07 tháng 10 năm 2007 – 1,6% được bán với giá 240 trịu. (Định giá $ 15 tỏi – Microsoft) – Doanh thu khoảng $ 150 trịu.

Ngày 07 tháng 11 đến ngày 08 tháng 4 năm 2008 – 0,9% được bán với giá $ 135 trịu (Định giá $ 15 tỷ – Li Ka-shing và European Founders Fund)

Ngày 08 tháng 5 năm 2008 – không pha loãng; Facebook mượn $ 100 triệu từ Triple Point Capital)

Ngày 09 tháng 5 năm 2009 – 1,3% được bán với giá $ 200 triệu. (Định giá $ 10 tỏi – DST – lúc này thị trường tài chính đang xuống hố nên định giá giảm) – Doanh thu khoảng $ 750 trịu.

Ngày 10 tháng 6 năm 2009 – 0,8% được bán với giá $ 120 triệu (Định giá $ 14 tỷ  – Elevation Partners)

Ngày 11 tháng 1 năm 2010 – 3% được bán với giá $ 1,5 tỷ  (Định giá 50 tỷ đô la – Cảm ơn Goldman Sachs!) – Doanh thu chừng $ 2 tỷ.

Ngày 11 tháng 2 năm 2010 – 0,1% được bán với giá $ 38 triệu (Định giá $ 52 tỷ – KPCB)

Next Web và Scobleizer có một hình ảnh tuyệt vời về các cổ đông của Facebook vào ngày 1/11/11, theo tỷ lệ pha loãng.

Những lý do tại sao định giá Facebook tăng mạnh qua các vòng gọi vốn

1) Gia tốc tăng trưởng kinh khủng khiếp về các số liệu cốt lõi (người dùng mới, người dùng quay lại, thời gian online, vv…) của Facebook.

2) Những lời khuyên và hướng dẫn tuyệt vời ngay từ đầu, đầu tiên là từ Stephen Venuto và Sean Parker, sau đó là Peter Thiel và Reid Garrett Hoffman, sau đó là Matt Cohler và Jim Breyer, và rồi Marc Andreessen.

3) Đủ doanh thu (chủ yếu là quảng cáo) để không-phải-đi-xin-tiền với các điều khoản bất lợi.

Sự kết hợp có một không hai giữa một sản phẩm có mức tăng trưởng khủng khiếp + với những người mentor tuyệt vời của Mark, đã tạo ra những điều kiện lý tưởng cho Mark không bị pha loãng sở hữu quá nhiều trong Facebook.

Một yếu tố khác: Zuck không bao giờ có người đồng sáng lập ngang hàng như Larry và Sergey. Nếu rơi vào trường hợp đó, cả Zuck và co-Zuck đều chỉ còn sở hữu 13%, khiến Facebook sẽ gần giống như Google trước IPO.

Tóm tắt lại tất cả bằng một câu như sau

Mark Zuckerberg đã bỏ qua được một vòng gọi vốn, thậm chí là một vòng rưỡi.

Nếu bạn là founder một startup thực hiện tất cả 5 vòng gọi vốn “truyền thống” – Seed, A, B, C, D, mezzanine, IPO … ngay cả khi bạn gọi được vốn ở khoảng chín con số … bạn sẽ bị pha loãng tỷ lệ sở hữu xuống còn khoảng 4% hoặc hơn chút xíu.

Xem ví dụ Aaron Levie và Box:  Aaron Levie cảm thấy thế nào khi biết mình chỉ còn 4% cổ phần tại công ty khi tham gia IPO cho Box?

4% là bình thường. Nếu công ty của bạn IPO với định giá $ 2 tỷ trở lên, bạn vẫn giàu vl.

Nhưng chìa khóa của Mark thật sự lại là Bỏ-qua-một-vòng-gọi vốn, mà Không-làm-công-ty-tăng-trưởng-chậm đi.

Làm như nào?

• Đổ toàn bộ máu và nước mắt vào công ty, làm việc cật lực cho tới khi bạn có một tá khách hàng và có doanh thu đều đặn. Ví dụ, khi doanh thu hàng năm (ARR) của bạn đạt $ 500K mà không-cần-gọi-tí-vốn-nào. Khó vl phải không?. Nhưng theo cách này, bạn không phải bán chừng 33% công ty để đạt tới điểm đó.
• Đầu tư và quản lý tiền một cách thật hiệu quả để ARR tăng từ $ 1 triệu -> $ 10 triệu/năm mà không cần vốn từ nhà đầu tư ngoài. Nếu bạn tăng trưởng từ ARR $ 1 triệu -> $ 10 triệu trong 5 quý hoặc nhanh hơn, tương đương với việc bạn có thể bỏ-qua-một-vòng-gọi-vốn rồi đấy.

Thật sự khó phải không ? Nhưng nếu bạn có thể làm được như trên, bạn sẽ ít phải chịu sự pha loãng trong tỷ lệ sở hữu đi rất là nhiều!

Bởi vì mỗi lần bạn gọi vốn, bạn lại pha loãng công ty đi nhiều chút, và nhà đầu tư nào cũng muốn sở hữu nhiều cổ phần mỗi lần bỏ tiền cho bạn.

Tuy nhiên, để nói rằng, đôi khi việc này cũng không đáng, nhất là trong thời đại Kỳ Lân và Đại Kỳ Lân nhiều như nấm hiện nay, nếu bạn phải hy sinh hay làm chậm sự tăng trưởng của công ty chỉ để bỏ-qua-một-vòng-gọi-vốn.

Thà sở hữu vài phần trăm của một công ty vài tỷ $ còn hơn  cầm nhiều phần trăm của một cục shit.